Krzysztof Wesołowski Programowanie, elektronika, automatyka – doświadczenia i projekty

GNATbench – instalacja Eclipse jako Ada IDE

Postaram się przybliżyć wszystkim czytelnikom korzystanie z środowiska Eclipse i dodatku GNATbench, tworzących razem świetne IDE¹, przy programowaniu w języku Ada 95/2005.

Instalacja i konfiguracja

Jedną z największych zalet środowiska Eclipse jest jego uniwersalność: pozwala ono korzystać z tego samego zestawu narzędzi niezależnie od wybranej platformy sprzętowej. Jedynym warunkiem jest w tym przypadku wsparcie danej platformy przez GNAT-a i GNATbencha. Opiszę swoje doświadczenia z konfigurowaniem niniejszego zestawu w rożnych systemach operacyjnych.

Środowisko Windows

Aby uruchomić środowisko Eclipse na platformie MS Windows nalezy wykonać następujące kroki:

1. Zainstalować GNAT (tak jak do użytku z GPS czy AdaGIDE, pobierając go z Gnat Gpl Edition 2008, warto od razu pobrać gnumake z katalogu Tools, rozpakowując za pomocą 7-Zip oraz uruchamiając.  W trakcie instalacji można zmienić ścieżkę, należy jednak pamiętać o unikaniu w niej spacji.
2. Zmienić nazwę pobranego gnumake-3.79.1-pentium-mingw32msv.exe na make.exe i wkleić do katalogu "C:\GNAT\2008\bin" lub odpowiedniego.
3. Pobrać Eclipse Ganymede w wersji CDT (jest to wersja do obsługi języków C/C++): Eclipse CDT, oraz rozpakować do wybranego katalog. Warto później zmienić jego nazwę (chocby na eclipseADA) gdy chcemy mieć inne wersje Eclipse gdzieś obok, i na wypadek gdybyśmy musieli/chcieli skasować cały katalog.
4. Pobrać zestaw pluginów do Eclipse o nazwie GNATbench. Z nieznanych mi przyczyn na stronie adacore.com dostępna jest nieaktualna wersja, po najnowszą wersję 2.2.0 musimy sięgnąć na stronę projektu GNATbench, oraz zainstalować te dodatki podając w trakcie instalacji ścieżki do GNAT-a i Eclipse'a.
5. Dodatkowo eclipse do działania może wymagać Java JRE (którą prawdopodobnie już dawno masz ją na swoim komputerze), jeśli nie to pobierzesz ją tutaj: http://java.com/pl/download/manual.jsp.
6. Na koniec warto utworzyć skrót do właśnie skonfigurowanego Eclipse w jakimś podręcznym miejscu oraz zresetować komputer².
7. Przy instalacji w środowisku z ograniczeniami należy pamiętać o wykonaniu pierwszego uruchomienia (należy wybrać jakieś workspace, dowolne) z uprawnieniami administratora.

Środowisko Linux (Testowane na Ubuntu 8.04 LTS)

Aby uruchomić środowisko Eclipse na platformie Linux (x86) nalezy wykonać następujące kroki:

1. Zainstalować GNAT, pobierając go z Gnat Gpl Edition 2008, rozpakowując, oraz uruchamiając za pomocą pliku wykonywalnego "doinstall" zawartego w katalogu który niedawno pobrałeś. W trakcie instalacji należy wybrać ścieżkę, domyślna "/usr/gnat/" wymaga uruchomienia skryptu instalacyjnego z prawami roota. Po wszystkim zgodnie z sugestią dodajemy do zmiennej systemowej PATH folder z binarkami GNATa³
2. Pobrać Eclipse Ganymede w wersji CDT (jest to wersja do obsługi języków C/C++): Eclipse CDT, oraz rozpakować do wybranego katalogu⁴
3. Pobrać najnowszą wersję zestawu pluginów do Eclipse o nazwie GNATbench z strony projektu GNATbench, oraz zainstalować te dodatki (komendą "doinstall", uruchomioną z odpowiednimi uprawnieniami) podając w trakcie instalacji ścieżki do GNAT-a⁵ i Eclipse'a.
4. Dodatkowo eclipse do działania może wymagać Java JRE (którą prawdopodobnie już dawno masz ją na swoim komputerze), jeśli nie to w cześci restricted repozytoriów można znaleźć Java JRE. Radzę zapomnieć o ideologii i skorzystać z wersji Sun, gdyż otwarte kiepsko dogadują się z Eclipse
5. Na koniec warto utworzyć skrót do właśnie skonfigurowanego Eclipse w jakimś podręcznym miejscu.

Pierwsze uruchomienie

Wybór właściwej perspektywy

Przy pierwszym uruchomieniu Eclipse poprosi o wybranie ścieżki naszego Workspace((Postaram się nie tłumaczyć na język polski takich wyrazów gdyż jedynym efektem byłyby nowe potworki)). Warto wybrać ścieżkę która nie będzie nam przeszkadzać swoją obecnością i umożliwi wygodny dostęp⁶. Nowo otwarty Eclipse jako domyślną będzie miał włączoną perspektywę "C/C++", ułatwiającą pracę z projektami w tych językach, aby to zmienić należy użyć opcji Window->Open Perspective->Other, i z wyświetlonej listy wybrać perspektywę "Ada". Spowoduje to przystosowanie Eclipse do potrzeb programowania w Adzie.

Pierwszy projekt

Kolejną wspaniałą cechą edytora Eclipse jest możliwość korzystania z gotowych "kreatorów". Użyjmy teraz jednego aby stworzyć prosty program. Wybieramy więc: File->New->Ada Project. W nowo otwartym oknie uzupełniamy nazwę projektu (może być Hello_World), i przechodzimy dalej. W kolejnym oknie wpisujemy "Name of the Ada main subprogram unit". Jest to nazwa plików zawierającego główną procedurę, bez rozszerzenia. Jeśli w kolejnym kroku nie zdecydujemy się na wygenerowanie szablonu tego pliku będziemy musieli go stworzyc ręcznie aby program się skompilował. Wpiszmy więc śmiało hello_world i poprośmy Eclipse((Zaznacz oba "ptaszki" pod nazwa modułu)) o wygenerowanie pliku i wpisaniu mu instrukcji wypisujących jakże oryginalne powitanie. W kolejnym oknie wybierzemy folder na pliki pośrednie czyli skompilowane i wymagające linkowania, oraz folder na gotowy plik wykonywalny. Na sam koniec należy zdecydować czy chcemy korzystać z mozliwości Ady2005 oraz wybrać program wykonujący kolejne polecenia w trakcie generowania aplikacji (osobiście używam gnatmake).

GNATbench wygeneruje plik:

Jeśli zaznaczymy (klikając) nasz projekt w GNAT Project Explorer (domyślnie otwarty po lewej stronie) możemy go skompilować klikając Project->Rebuild Current Project⁷.

Gotowe! Nasz Eclipse jest gotowy aby zacząć go używać i poznawać jego oszałamiające możliwości.

1. Integrated Development Environment - czyli wszystko co potrzebne masz pod ręką[↩]
2. Windows dopiero po ponownym uruchomieniu użyje rozszerzonej zmiennej PATH uwzględniającej obecność GNATa[↩]
3. np komendą "PATH=/usr/gnat/bin:$PATH; export PATH"[↩]
4. u mnie wybrańcem został /home/kwesoly/eclipse[↩]
5. Instalator tym razem uważa za domyślna ścieżkę GNAT-a folder /opt/gnat zamiast /usr/gnat więc trzeba go poprawiać[↩]
6. można również, jeśli nie chcemy naszego Workspace często zmieniać, zaznaczyć "Use this as the default and do not ask again"[↩]
7. Niestety użycie zwykłego Build Current Project nie powoduje regeneracji pliku wykonywalnego[↩]